Mediacja to sposób na wypracowanie satysfakcjonującego strony sporu rozwiązania w drodze dobrowolnych, poufnych rozmów prowadzonych przy udziale bezstronnej osoby – neutralnego mediatora, który wspiera przebieg komunikacji, łagodzi napięcia i pomaga w osiągnięciu porozumienia, a także w zawarciu ugody. Ugoda zawarta podczas mediacji, zatwierdzona przez sąd, podlega wykonaniu, tak jak orzeczenie sądu.
Mediacja elektroniczna (e-mediacja) to proces rozwiązywania konfliktu, w którym mediator prowadzi posiedzenie mediacyjne przy użyciu środków porozumiewania się na odległość.
Dobrowolność oznacza, że:
Bezstronność wiąże się z:
Neutralność przejawia się tym, że:
Mediacja charakteryzuje się szybkością:
Mediacja opiera się na profesjonalizmie, co oznacza, że:
Poufność oznacza, że:
W sprawach o prawa niemajątkowe i sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić, wynagrodzenie mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego wynosi za pierwsze posiedzenie 150 złotych, a za każde kolejne -100 złotych, łącznie nie więcej niż 450 złotych.
Koszty mediacji w sprawach karnych (wynagrodzenie mediatora i zwrot wydatków związanych z przeprowadzeniem mediacji) ponosi Skarb Państwa. |
W sprawach o prawa majątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 150 złotych i nie więcej niż 2000 złotych za całość postępowania mediacyjnego.
W przypadku mediacji pozasądowej wysokość wynagrodzenia mediatora i zwrot jego wydatków wynikają z cennika ośrodka mediacyjnego lub strony uzgadniają je razem z mediatorem przed rozpoczęciem mediacji. |
Mediacja może być prowadzona na podstawie:
To mediacja, do której strony kieruje sąd. Sąd wyznacza mediatora z listy stałych mediatorów. Mediator sam kontaktuje się ze stronami, zapraszając je na spotkanie. Mediacja sądowa charakteryzuje się tym, że ma ustawowo ustalony czas trwania oraz określone koszty postępowania mediacyjnego.
Mediatora wybierają strony, zgłaszając się do niego razem lub jedna ze stron zgłasza się do mediatora i prosi o kontakt w swoim imieniu z drugą stroną. Koszty mediacji pozasądowej określa umowa mediatora ze stronami.
Mediator jest osobą, która usprawnia komunikację między stronami i pomaga im w wypracowaniu satysfakcjonującego rozwiązania. Mediator nie jest sędzią ani arbitrem – jego rolą nie jest rozstrzyganie zaistniałego między stronami sporu.
Mediatora można znaleźć na listach stałych mediatorów prowadzonych przez prezesów sądów okręgowych lub listach prowadzonych np. przez ośrodki mediacyjne. Informacje i dane teleadresowe dostępne są zwykle na stronach internetowych właściwych sądów, ośrodków lub mediatorów.
Mediator kontaktuje się ze stronami w celu ustalenia dogodnego terminu i miejsca posiedzenia mediacyjnego (nie może to być budynek sądu, siedziba albo mieszkanie stron)
Posiedzenie mediacyjne nie musi się odbyć, jeśli strony lub jedna z nich tego nie chce, wówczas mediator spotka się indywidualnie z każdą ze stron i będzie pośredniczył w rozmowie między nimi
Mediator sporządza protokół z przebiegu mediacji
Jeżeli strony zawarły ugodę, zostanie ona wpisana do protokołu lub do niego dołączona
Mediator po zakończeniu mediacji przekazuje protokół do właściwego sądu oraz doręcza jego odpis stronom
Stałym mediatorem może być osoba fizyczna, która:
|
|
Wpisu na listę stałych mediatorów dokonuje prezes sądu okręgowego w drodze decyzji wydawanej na wniosek osoby ubiegającej się o wpis. Wniosek składa się na urzędowym formularzu, który stanowi załącznik do Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie prowadzenia listy stałych mediatorów.
Wykaz dokumentów, które powinna przedłożyć osoba ubiegająca się o wpis na listę stałych mediatorów:
|
|
Prezes sądu okręgowego decyduje o wpisie na listę w drodze decyzji administracyjnej, od której przysługuje odwołanie do prezesa sądu apelacyjnego. Do trybu odwoławczego stosuje się zasady ogólne obowiązujące w Kodeksie postępowania administracyjnego. Odwołanie należy złożyć w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji odmawiającej wpisu na listę, za pośrednictwem prezesa, który wydał zaskarżoną decyzję. Procedurę wpisu przechodzi się tylko raz. Podstawą do wpisania się na listę stałych mediatorów prowadzoną w innym sądzie okręgowym jest decyzja o dokonanym już wpisie.
Projekt realizowany był przez Ministerstwo Sprawiedliwości w partnerstwie z czterema Centrami Arbitrażu i Mediacji, które powstały w ramach projektu Centra Arbitrażu i Mediacji, utworzone w ramach konkursu nr POWR.02.17.00-IP.04-00-001/17 oraz nr POWR.02.17.00-IP.04-00-0010/17. Centra Arbitrażu i Mediacji posiadają doświadczenie w zakresie szkoleń z mediacji, w tym szkoleń mediatorów, co pozwoliło na powierzenie im w ramach projektu realizację zadań w tym obszarze. Centra Arbitrażu i Mediacji jako podmioty osadzone w środowisku lokalnym były zaangażowane w działania informacyjne, dotyczące propagowania idei mediacji w poszczególnych województwach: